Bezienswaardigheden Fez, de mooiste stad van Marokko en veel authentieker dan Marrakech, maar minder op toeristen gericht. Er zijn prachtige gebouwen, smalle straatjes en veel handwerk te zien. Plan dus zeker een bezoek aan Fez tijdens je reis naar Marokko.
Wat ik het leukste vind aan Fez is dat de medina auto- en (meestal) motorvrij is. Sterker nog, het is het grootste autovrije stedelijke gebied ter wereld. Hierdoor voelt het een stuk veiliger om rond te lopen zonder constant op de uitkijk te hoeven staan of aan de kant te hoeven springen. De medina van Fez staat sinds 1981 op de werelderfgoedlijst van UNESCO
Naast Fes al Bali, de medina, het oudste deel van de stad, is er Fes al Jedid, het ‘nieuwe’ deel van de medina uit de 13e eeuw en de Ville Nouvelle gebouwd onder de Fransen. De toeristisch interessante gebieden zijn Fes al Bali en in mindere mate Fes al Jedid. De Ville Nouvelle is een woonwijk met enkele moderne winkelcentra en dergelijke.
Fez wordt beschouwd als de oudste stad van Marokko. Het werd gesticht in de 9e eeuw na Christus en groeide snel, niet in de laatste plaats door alle Spaanse joden die hier hun toevlucht vonden en hun handel meebrachten. Het is ook de oudste van de 4 keizerlijke steden van Marokko.
Altijd een bolwerk tegen de Berberstammen in de bergen, Fez is nog steeds een stad die bijna uitsluitend wordt bewoond door Arabische Marokkanen.
Vanwege zijn beroemde universiteit, uitgebreide handel en veel handwerk (vooral leer, tapijten en koper), bleef Fez een belangrijk centrum van wetenschap, kunst en ambachten, zelfs toen het politieke centrum naar andere steden verschoof.
Fez was op zijn best in de 13e en 14e eeuw toen de rijkere mensen de medina verlieten en zich begonnen te vestigen in het gebied dat bekend staat als Fes al Jedid. Hier bevindt zich ook het grote Mellah, de Joodse wijk.
Helaas zijn niet alle fabelachtig ingerichte oude koopmanshuizen in de medina van verval gespaard gebleven, maar langzaam worden er steeds meer omgevormd tot riads, restaurants of winkels. Kijk dus achter de eenvoudige muren wanneer je de mogelijkheid daartoe krijgt.
Hotel of reis boeken naar Fez
De volgende reisorganisaties bieden reizen, appartementen, of hotels aan.
Bezienswaardigheden Fez
Bab Boujeloud
Je moet je stadstour beginnen bij de Bab Boujeloud aan de westkant van de medina. De Medina is omgeven door een grote muur met in totaal 13 poorten (poort = Bab). De mooiste is ongetwijfeld de Bab Boujeloud, de blauwe poort.
De versieringen aan de buitenkant zijn namelijk blauw, de kleur van Fez. Aan de binnenkant zijn de decoraties echter groen, de kleur van de islam. De poort symboliseert daarmee de verbinding tussen de twee werelden, de spirituele en de materiële.
Vanaf het plein buiten de Bab vind je één van de mooiste fotomomenten, aangezien je door de opening de minaret van de Madrasa Bou Inania kunt zien.
Vanaf hier kun je het beste gewoon één van de hoofdstraten volgen door de medina naar de souks en het Karaouyine-complex. Er zijn zoveel plaatsen om te bezoeken in de medina van Fez dat het eigenlijk niet uitmaakt welke kant je op gaat. En hoe goed je je ook voorbereidt, je zult verdwalen. Naar mijn mening is dit echter één van de beste dingen om te doen in Fez. Want juist dan kun je de stad zien zoals de inwoners dat doen.
Universiteit van Al-Karaouyine (of al-Qarawiyyin)
Eén van de vele plaatsen die niet-moslims in Fez niet mogen betreden, is de Karaouyine-moskee en de universiteit. Het is een enorm complex en helaas is er nergens een goede afstand voor foto’s omdat het midden in de medina ligt met zijn smalle straatjes. Maar als je een beetje zoekt, vind je de ingangen (en dat zijn er nogal wat) van de moskee, vanwaar je een kijkje kunt nemen op de binnenplaats met zijn mozaïeken en wasfonteinen.
Moulay Idriss-mausoleum
Het mausoleum van Moulay Idriss maakt ook deel uit van het Karaouyine-complex en is het belangrijkste bedevaartsoord van Fez. Ook hier is een bezoek voor niet-moslims helaas niet mogelijk. Maar het heeft een fantastisch versierde deur die naar binnen kijkt, dus het is de moeite waard om te zoeken in het doolhof van de medina.
Afdingen in de Soek van Fez
Fez is eigenlijk een geweldige plek om souvenirs te kopen, omdat er zoveel in de stad worden gemaakt. Probeer het beste iemand te vinden die ze maakt, niet alleen verkoopt, en probeer af te dingen. Streef naar ongeveer 30-50% van de originele prijs.
Chouara leerlooierij
Eén van de grootste attracties in Fez is het bezoeken en fotograferen van de leerlooierijen. Met name de grootste, de leerlooierij van Chouara, is tegenwoordig waarschijnlijk de meest gefotografeerde plek in Fez. Ik weet zeker dat iedereen de kleurrijke foto’s van de leerlooierij van Fez op Instagram al heeft gezien.
Als je niet van plan bent om lederwaren te kopen, wees dan bereid om ongeveer 10 DH te betalen om daarheen te gaan om foto’s te maken. Meestal geeft één van de medewerkers je dan een korte introductie over de leerlooierij.
In Fez wordt leer nog steeds op dezelfde manier gelooid als honderden jaren geleden, met behulp van duivenpoep, ongebluste kalk en runderurine (vandaar de geur!) en natuurlijke kleuren. De mannen trappen vervolgens op het leer in deze gigantische ketels, waardoor het zachter wordt en tegelijkertijd hun eigen huid wordt blootgesteld aan deze krachtige chemicaliën. Hoewel ze een goed salaris verdienen, is hun levensverwachting vrij kort.
Jnan Sbil-tuin
Als je na alle nare luchtjes wat frisse lucht nodig hebt, raad ik de Jardin Jnan Sbil aan. Het ligt dicht bij de Bab Boujeloud en is vrij gemakkelijk te vinden.
Er zijn kleurrijke bloembedden, de schaduw van veel bomen en een meer met een fontein. Een welkome, rustige oase na de drukte van de medina.
Koninklijk Paleis
Vanuit de tuin is het niet ver naar het paleis van de koning, Dar al Makhzan, in Fes al Jedid. En hoewel je het paleis zelf niet kunt bezoeken, kun je wel de enorme gouden deuren bewonderen.
Bezoek de mellah
Heel dichtbij, ook in Fes al Jedid, kun je de Mellah van Fez bezoeken. Het verschil met de gebouwen van de medina is goed te zien, omdat de huizen hier ramen en balkons hebben die uitkijken op de straat. De Mellah werd bevolkt door Joden tot 1967, toen de meesten van hen emigreerden naar de nieuw gevormde staat Israël. Je kunt de synagoge bezoeken en, als je geluk hebt, de joodse begraafplaats, maar hiervoor moet je de bewaker waarschijnlijk een kleine fooi geven.
Madrasa Bou Inania
De Madrasa Bou Inania is wat mij betreft een absolute must-see in Fez. Het is één van de weinige islamitische gebouwen in Marokko die openstaat voor niet-moslimbezoekers en één van de grootste en belangrijkste koranscholen in Marokko.
Het dateert uit de 14e eeuw en heeft een klassiek ontwerp: een centrale binnenplaats met een waterfontein omringd door gebeds- en schoollokalen op de begane grond. Op de bovenverdieping vindt men hele kleine kamertjes waar de studenten konden slapen en studeren. De muren rondom de binnenplaats zijn spectaculair versierd met tegels, stucwerk en cederhoutsnijwerk, evenals wat kalligrafie met verzen uit de Koran.
Foundouq al Najjarine
Een andere favoriete plek in Fez is de Foundouq al Najjarine. Een foundouq was vroeger een ‘hotel’ of karavanserai waar handelaren een paar dagen in kamers boven konden verblijven terwijl ze op de begane grond hun handel dreef. Het dateert uit het begin van de 18e eeuw.
De Foundouk al Najjarine ligt in het hart van het houtbewerkersgebied, dus het zou geen verrassing moeten zijn dat het nu het Museum van Hout en Houtbewerking herbergt.
Zelfs als je niet geïnteresseerd bent in de echt mooie collectie die hier te zien is, wil je waarschijnlijk toch de architectuur en het uitzicht over Fez vanaf het dak bekijken.
Bekijk terwijl je hier bent de fontein op het kleine plein voor het museum. Er wordt gezegd dat het de mooiste fontein van de hele stad is.
Dar Batha Museum
Het Dar Batha Museum ligt vrij dicht bij de Bab Boujeloud richting Fes al Jedid. Het is een voormalig koninklijk paleis en één van de meest indrukwekkende gebouwen in de stad. Centraal ligt een grote binnenplaats met een prachtige tuin, omringd door de vele kamers waarin de collectie zich bevindt.
Je vindt er alledaagse gebruiksvoorwerpen zoals keramiek en sieraden, verschillende stijlen mozaïek en de typisch Marokkaanse deuren en wapens.
Wilhelmus Hengstmengel is sinds eind 2008 woonachtig in Tirol, nu in Imst, en heeft in de laatste jaren niet alleen deze deze prachtige deelstaat doorkruist, maar ook diverse andere landen en steden in en buiten Europa. Genieten van het prachtige landschap, de stadscultuur, de lokale bevolking, bezienswaardigheden, en de lokale gerechten is daarbij erg belangrijk.